Szansa Oleśnicy na odzyskanie utraconych praw miejskich

Punktem wyjścia w drodze do odzyskania utraconych praw miejskich było podjęcie w miesiącu lipcu 2018 roku “Apelu Rady Gminy Oleśnica w sprawie przywrócenia praw miejskim miejscowościom, które zostały ich pozbawione w wyniku represji carskich”. Przyjęcie apelu było wspólną inicjatywą wielu gmin, najbliższe nam to Pacanów, Nowy Korczyn oraz Opatowiec. Apel Radnych naszej gminy spotkał się z uznaniem i wsparciem parlamentarzystów z naszego województwa, a w konsekwencji na jego podstawie Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji wszczął procedurę nadania statusu miasta miejscowości Oleśnica.

Obecnie jesteśmy na etapie przygotowania dokumentacji, w najbliższym czasie zostaną przeprowadzone konsultacje z mieszkańcami. Konsultacje to jeden z kluczowych etapów procedury przywrócenia statusu miasta. Każdy mieszkaniec gminy uprawniony do głosowania będzie miał możliwość wyrażenia swojego stanowiska. Co prawda, wynik konsultacji społecznych nie jest wiążący ani dla organów gminy, ani tym bardziej dla Rady Ministrów, jednakże praktyka pokazuje, że poparcie mieszkańców może zaważyć na treści rozstrzygnięcia rządowego.

Status miasta może przyczynić się do podniesienia rangi i wzrostu atrakcyjności inwestycyjnej miejscowości i gminy. Co prawda, w polskim systemie prawnym prawa miejskie, w przeciwieństwie do czasów średniowiecznych, nie pociągają za sobą dodatkowych przywilejów dla mieszkańców czy władz lokalnych, niemniej jednak jego posiadanie odgrywa ważną rolę wizerunkową dla miejscowości dysponującej takim statusem. Uzyskanie praw miejskich może być także drogą do zawarcia porozumień partnerskich z miastami zagranicznymi oraz do pozyskania dodatkowych funduszy. Status miasta ma także wymiar symboliczny dla społeczności lokalnej, która bądź to wyraża tęsknotę za niegdyś utraconymi prawami miejskimi.

Z kart historii …

Gmina Oleśnica zajmuje powierzchnię 53,38 km2, którą w 11 sołectwach zamieszkuje około 4 tys. mieszkańców. Oleśnica, jako wieś parafialna, istniała już w 1326 r. i stanowiła własność rodu Oleśnickich. Ówcześni właściciele budowali potęgę rodu przy boku kolejnych królów Polski. Chorągiew rodowa Oleśnickich wzięła udział w bitwie pod Grunwaldem, a najwybitniejszy z rodu – biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki – jako regent-faktycznie sprawował władzę w Polsce w imieniu małoletniego króla Władysława III. Kolejny z rodziny, Andrzej Oleśnicki, wystarał się w 1470 r. o prawa miejskie dla rodzinnej osady. Następnie właścicielami miejscowości byli Zborowscy, z których Marcin przekształcił kościół parafialny w zbór kalwiński, a jego brat Piotr wystawił ratusz i rozbudował miasteczko. Jedną z najbarwniejszych postaci sarmatyzmu był ścięty na Wawelu (1557r.) i pochowany w Oleśnicy, hetman kozacki i kalwin, Samuel Zborowski.

Osada była kilkakrotnie niszczona w czasie potopu szwedzkiego, a jej schyłku nie zatrzymały nawet przywileje nadane przez kolejnych królów. Oleśnica, jak wiele miasteczek tego rejonu, utraciła prawa miejskie w 1869 r.

Oleśnica i jej okolice były inspiracją dla Stefana Żeromskiego, który w pobliskich Brodach był wychowawcą dzieci Gustawa Zaborowskiego. Ciekawy opis ówczesnej miejscowości znajdzie­my w „Dziennikach”: „Przecudna jest Oleśnica! Trudno wymarzyć coś bardziej pięknego, bardziej zdrowego. Żyjesz na dnie lasu, w mroku i napawasz się niezmiernym bogactwem półcieni, leśnym szumem, świergotem ptaków”. Dzisiejsza Oleśnica zachowała XV-wieczny układ urbanistyczny. Najważniejszym zabytkiem jest neogotycki kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP z XIX w., wzniesiony na fundamentach gotyckiej świątyni z XV w. Na uwagę zasługuje umieszczona nad chrzcielnicą tablica erekcyjna kościoła św. Floriana z 1406 r. oraz piętnaście wspaniałych witraży. Uwiecz­niono na nich postaci świętych i bohaterów bi­blijnych. Kazimierz Wojtowicz w przewodniku „Przesłanie witraży w kościele w Oleśnicy świętokrzyskiej”, tak o nich pisze: „Stwarzają one niepowtarzalny klimat, który pozwala oderwać się od spraw codziennych i skierować nasze myśli ku rzeczom wielkim i nieprzemijającym”. Wychodząc z kościoła, od strony wschodniej zauważymy XIX-wieczną plebanię w stylu dworkowym z gankiem wspartym na czterech kolumnach. Po drugiej stronie ulicy znajduje się zabytkowy cmentarz z grobowcem ostatnich właścicieli Oleśnicy – Zaborowskich oraz kaplicą cmentarną w stylu neogotyckim. Poza kościołem uwagę przyciąga rynek z interesującą remizą strażacką.

W okolicach Oleśnicy spotkamy liczne barokowe kapliczki i figury. Większość z nich pochodzi z XVII w. Głównym atutem gminy są jej walory przyrodniczo-krajobrazowe, potencjał historyczny oraz rekreacyjno-sportowy. Słabe gleby zmusiły mieszkańców do znalezienia alternatywnych źródeł utrzymania. Dzięki temu rozwinęło się tu murarstwo, z którego Oleśnica słynie od ponad 100 lat. Z niej właśnie pochodzili mistrzowie, znani przede wszystkim jako budowniczowie obiektów sakralnych. W ostatnich latach dużą rolę w gminie odgrywa społeczność lokalna, tworząc stowarzyszenia o charakterze kulturalnym oraz sportowym.

Współczesna Oleśnica dba o rozwój i po­trzeby mieszkańców, przynosząc z każdym rokiem kolejne inwestycje poprawiające funkcjonalność i estetykę. Dowodem na to są dzia­łania związane m.in. z przebudową sieci dróg, z budową obwodnicy czy odnową stawów, z zagospodarowaniem terenu. Równie ważnym przedsięwzięciem są inwestycje związane z bu­dową boisk sportowych, placów zabaw i miejsc rekreacji, które skłaniają do uprawiania sportu i turystyki wśród pięknej przyrody.

Źródło: www.polskamultimedialna.pl

Najczęściej zadawane pytania i wątpliwości wymagające wyjaśnienia mieszkańcom w zakresie nadania statusu miasta

Czy będzie potrzeba wymiany dowodów osobistych? NIE
Zmiana nazwy organu wydającego dowód osobisty nie powoduje konieczności wymiany dotychczasowego dowodu osobistego. Jeżeli mieszkańcy gminy Oleśnica opowiedzą się podczas prowadzonych konsultacji za nadaniem praw miejskich Oleśnicy, wówczas prowadzone będą dalsze działania związane z przygotowaniem wniosku w tej sprawie do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. To od Państwa suwerennej decyzji zależeć będzie kontynuacja tej procedury.

Czy wzrosną podatki od nieruchomości? NIE
Stawki podatku od nieruchomości uchwalane są przez Radę Gminy /z uwzględnieniem rozporządzenia Ministra Finansów/ i są identyczne zarówno dla miast jak i dla wsi. Nie ma więc podstaw prawnych do ich zwiększenia po zmianie statusu gminy wiejskiej na wiejsko – miejską.

Co z podatkiem rolnym? NIE ZMIENIĄ SIĘ ZASADY JEGO UCHWALANIA
Opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty mające w ewidencji gruntów status użytku rolnego niezależnie od tego, czy są one położone na terenie miasta czy wsi. Stawki podatku rolnego uchwalane są prze Radę Gminy na podstawie komunikatu Prezesa GUS w sprawie średniej ceny skupu żyta za okres 11 kwartałów będącej podstawą do ustalenia wysokości podatku rolnego na dany rok podatkowy

Jak wygląda kwestia stypendiów dla dzieci i młodzieży oraz subwencji oświatowej?
Nie zmienią się zasady ustalania stypendiów jak również zasady ustalania subwencji. Stypendium szkolne może otrzymać uczeń znajdujący się w trudnej sytuacji materialnej wynikającej z niskich dochodów na osobę w rodzinie. Ustawodawca nie uzależnia przyznania stypendium od miejsca zamieszkania. Zasady ustalania subwencji oświatowej również nie ulegają zmianie. W obecnym stanie prawnym ustalana jest na podobnych zasadach na terenach wiejskich i miastach do 5 tys. mieszkańców.

Co z dostępem do środków zewnętrznych w tym z Unii Europejskiej?
W przypadku uzyskania statusu miasta zwiększy się możliwość ubiegania o środki zewnętrzne. Nie straci możliwości ubiegania się o środki zewnętrzne a nawet zyska dodatkowe źródła dofinansowania.

Co z opłatami za wodę śmieci, kanalizację, czy wzrosną? NIE
Podobnie jak w wielu poprzednich przypadkach wysokości stawek tych opłat ustala Rada Gminy i zmiana statusu miejscowości nie ma żadnego wpływu na ich wysokość.

Czy zmieni się liczba radnych Rady Gminy? NIE
Liczba radnych Rady Gminy zależy od liczby mieszkańców w gminie. W gminach do 20 tys. mieszkańców rada składa się z 15 radnych.

Czy będą nowe, przedterminowe wybory radnych i burmistrza? NIE
W związku z uzyskaniem statusu miasta nie przeprowadza się przedterminowych wyborów organów gminy.